Samenwerking en integrale aanpak beperken gevolgen netcongestie

Vaart houden bij de energietransitie

De energietransitie wordt steeds vaker vertraagd door het overbelaste stroomnet. Netbeheerder Stedin roept al op tot een stop op het gebruik van laadpalen tijdens de avondpiek. En Alliander meldt dat Nederland nog zeker tien jaar last houdt van beperkte netruimte. Wat moeten ondernemers die verder willen vergroenen tot die tijd doen? ‘Door verbruik, opwek en opslag in evenwicht te houden, benut je de maximale capaciteit van een energieaansluiting,’ zegt Wim van den Pol. ‘Zo kunnen bedrijven vaart houden bij de energietransitie.’

Lang was de beschikbaarheid van betaalbare stroom
vanzelfsprekend. De energietransitie kwam op stoom. Het aantal elektrische auto’s groeide flink en met de meeste zonnepanelen per hoofd van de bevolking is Nederland wereldkampioen. Bedrijven verduurzamen hun gebouwen en processen, verwarmen en koken gebeurt elektrisch.

ALL ELECTRIC

‘In een samenleving die all electric wordt, blijft de vraag stijgen’, zegt Wim. Hij is directeur van het gelijknamige elektrotechnisch installatiebedrijf met hoofdvestiging in Montfoort. ‘Maar netcongestie levert nu op steeds meer plaatsen problemen op. Daardoor is geen of onvoldoende stroom beschikbaar. En kan opgewekte energie lang niet altijd teruggeleverd worden.’

Waar netcongestie zorgt voor verminderde beschikbaarheid, steeg de energieprijs door de oorlog in Oekraïne tot grote hoogte en fluctueert sindsdien sterk. ‘Gevolg van dit alles: businesscases kloppen niet meer en ontwikkelingen stagneren. Want het is onzeker of de energieaansluiting toereikend is voor een geplande nieuwbouw of uitbreiding. Ook is niet zeker of er altijd voldoende stroom is voor een elektrisch laadplein. Verder maakt een terugleverbeperking de investering in zonnepanelen minder rendabel. Dit alles zet een rem op de energietransitie.’

Niet op de handen zitten

Volgens netwerkbedrijf Alliander duurt de noodzakelijke netverzwaring nog zeker tien jaar. ‘Toch hoeven bedrijven tot die tijd niet op hun handen te zitten’, stelt Wim. ‘Door energieverbruik, opwek en opslag op elkaar af te stemmen, kunnen zij de gevolgen beperken. Zo dringen wij bij klanten het energieverbruik terug via smart ledverlichting en het beter inregelen van installaties. Begrenzers voorkomen ongewenste teruglevering door zonnepanelen. En dynamische laadvoorzieningen vermijden overbelasting en stemmen vermogen, opgewekte energie en tarieven op elkaar af.’

OPSLAG ONMISBAAR

Steeds meer energiebedrijven bieden dynamische contracten aan. ‘Om hier optimaal van te profiteren, kan stroom tijdelijk opgeslagen worden. Dan kun je energie afnemen als deze goedkoop of zelfs gratis is. Opslag is ook nodig voor opgewekte energie die niet gebruikt kan worden of waarbij teruglevering ongewenst is. Daarom installeren wij steeds meer elektrische batterijsystemen.’ Bij Van den Pol is al sinds 2009 een Green Team bezig met verduurzaming. Zij volgen alle ontwikkelingen op de voet. ‘Recent is het team verder uitgebreid. Alle functies zitten bij elkaar: engineering, calculatie, voorbereiding en realisatie. Met een integrale visie ondersteunt het Green Team klanten over de volle breedte: met energiemanagement, PV-installaties, slimme ledverlichting, batterijopslag en laadvoorzieningen.’

GREEN DEAL OP IJSSELVELD

Ook op bedrijventerreinen biedt het integraal balanceren van energie uitkomst. Als verschillende gebruikers in een gebied hun aansluitingen (virtueel) verbinden, kunnen ze elkaars netruimte benutten’, zegt Wim. ‘Ook opwek door zon of wind kan collectief worden ingezet. Bedrijven beperken zo de gevolgen van netcongestie. Ze kunnen blijven ondernemen én besparen samen geld. Goed voorbeeld is de energiecoöperatie op ons eigen Montfoortse bedrijventerrein IJsselveld. Die is bekrachtigd met een Green Deal, de eerste in de provincie Utrecht.’

CRUCIALE EVENWICHTSKUNSTENAARS

Of het nu gaat om bedrijventerreinen of gebouwen, volgens Wim is samenwerking de sleutel bij het energievraagstuk. ‘Afnemers in gebieden verenigen zich, specialisten combineren hun expertise en ontwikkelen gezamenlijk nieuwe oplossingen. In beide gevallen fungeren wij als schakel tussen gebruikers, energie en techniek. De rol van evenwichtskunstenaar past ons goed.’ En is van cruciaal belang. ‘De energietransitie is nog maar net begonnen. Steeds meer gebouwen gaan van het gas af, er komen honderdduizenden elektrische auto’s en warmtepompen bij. Ook moeten woningen worden gebouwd en bedrijven moeten blijven produceren. Daarvoor is de beschikbaarheid van voldoende betaalbare stroom een must.’